Przepisy prawne

Student niepełnosprawny w świetle aktów prawnych

Przepisy międzynarodowe

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 roku (podpisana również przez Polskę).

Jako osoba niepełnosprawna masz prawo do:

» Dostępności [Artykuł 9]

1. Aby umożliwić osobom niepełnosprawnym niezależne życie i pełny udział we wszystkich sferach życia, Państwa Strony podejmą odpowiednie środki w celu zapewnienia im, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich. Środki te, obejmujące rozpoznanie i eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności, stosują się między innymi do:

(a) budynków, dróg, transportu oraz innych urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych, w tym szkół, mieszkań, instytucji zapewniających opiekę medyczną i miejsc pracy,

(b) informacji, komunikacji i innych usług, w tym usług elektronicznych i służb ratowniczych.

2. Państwa Strony podejmą również odpowiednie środki w celu:

(a) opracowywania, ogłaszania i monitorowania wdrażania minimalnych standardów i wytycznych w sprawie dostępności urządzeń i usług ogólnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych,

(b) zapewnienia, że instytucje prywatne, które oferują urządzenia i usługi ogólnie dostępne lub powszechnie zapewniane, będą brały pod uwagę wszystkie aspekty ich dostępności dla osób niepełnosprawnych,

(c) zapewnienia wszystkim zainteresowanym osobom szkolenia na temat kwestii dostępności dla osób niepełnosprawnych,

(d) zapewnienia w ogólnodostępnych budynkach i innych obiektach oznakowania w alfabecie Braille'a oraz w formach łatwych do czytania i zrozumienia,

(e) zapewnienia różnych form pomocy i pośrednictwa ze strony innych osób lub zwierząt, w tym przewodników, lektorów i profesjonalnych tłumaczy języka migowego, w celu ułatwienia dostępu do ogólnodostępnych budynków i innych obiektów publicznych,

(f) popierania innych odpowiednich form pomocy i wsparcia osób niepełnosprawnych, aby zapewnić im dostęp do informacji,

(g) popierania dostępu osób niepełnosprawnych do nowych technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, w tym do Internetu,

(h) popierania, od wstępnego etapu, projektowania, rozwoju, produkcji i dystrybucji dostępnych technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, tak aby technologie te i systemy były dostępne po najniższych kosztach.

» Edukacji [Artykuł 24]

dostęp do powszechnego szkolnictwa wyższego, szkolenia zawodowego, kształcenia dorosłych i możliwości uczenia się przez całe życie, bez dyskryminacji i na zasadzie równości z innymi osobami. W tym celu Państwa Strony zapewnione będą racjonalne usprawnienia dla osób niepełnosprawnych.

Czytaj cały tekst: Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych

Przepisy obowiązujące na polskich uczelniach

Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

Art. 11.  [Podstawowe zadania uczelni]

1. Podstawowymi zadaniami uczelni są:

1) prowadzenie kształcenia na studiach;

2) prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia;

3) prowadzenie działalności naukowej, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki;

4) prowadzenie kształcenia doktorantów;

5) kształcenie i promowanie kadr uczelni;

6) stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w:

a) procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia,

b) kształceniu,

c) prowadzeniu działalności naukowej;

7) wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, tradycję narodową, umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;

8) stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;

9) upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki i kultury, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i archiwalnych;

10) działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

2. Podstawowym zadaniem uczelni zawodowej jest również prowadzenie kształcenia specjalistycznego.

3. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 3, 4 i pkt 6 lit. c, nie są podstawowymi zadaniami uczelni zawodowej.

FORMY WSPARCIA FINANSOWEGO:

Art. 86.  [Pomoc materialna]

1. Student może ubiegać się o:

1) stypendium socjalne;

2) stypendium dla osób niepełnosprawnych;

3) zapomogę;

4) stypendium rektora;

5) stypendium finansowane przez jednostkę samorządu terytorialnego;

6) stypendium za wyniki w nauce lub w sporcie finansowane przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną.

2. Przyznanie świadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4, oraz odmowa jego przyznania następują w drodze decyzji administracyjnej.

3. Na wniosek samorządu studenckiego świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, są przyznawane przez komisję stypendialną i odwoławczą komisję stypendialną. Większość członków komisji stanowią studenci. Decyzję podpisuje przewodniczący komisji albo upoważniony przez niego wiceprzewodniczący komisji.

4. Rektor, w drodze decyzji administracyjnej, uchyla decyzję komisji stypendialnej lub odwoławczej komisji stypendialnej niezgodną z przepisami prawa.

Art. 89. 

Stypendium dla osób niepełnosprawnych może otrzymać student posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie, o którym mowa w art. 5 oraz art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 426, 568 i 875 oraz z 2021 r. poz. 159).

Jeśli jesteś doktorantem:

Art. 209. 

1. Doktorant nieposiadający stopnia doktora otrzymuje stypendium doktoranckie.

2. Łączny okres otrzymywania stypendium doktoranckiego w szkołach doktorskich nie może przekroczyć 4 lat.

3. Do okresu, o którym mowa w ust. 2, nie wlicza się okresu zawieszenia oraz okresu kształcenia w szkole doktorskiej w przypadku, o którym mowa w art. 206 ust. 2.

4. Wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego wynosi co najmniej:

1) 37% wynagrodzenia profesora - do miesiąca, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa;

2) 57% wynagrodzenia profesora - po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa.

5. Wysokość stypendium doktoranckiego może być uzależniona od osiągnięć doktoranta.

6. W okresie zawieszenia kształcenia do ustalenia wysokości stypendium doktoranckiego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ustalania zasiłku macierzyńskiego, z tym że przez podstawę wymiaru zasiłku rozumie się wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego, o której mowa w ust. 4, przysługującego w dniu złożenia wniosku o zawieszenie.

7. Doktorant posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie, o którym mowa w art. 5 oraz art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, otrzymuje stypendium doktoranckie w wysokości zwiększonej o 30% kwoty wskazanej w ust. 4 pkt 1.

Czytaj cały tekst: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

Przepisy wewnętrzne Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Regulamin studiów UMP - wyciąg

§7

Student ma prawo do:

17) odpowiedniej realizacji procesu dydaktycznego z uwzględnieniem szczególnych potrzeb studentów, w tym studentów z niepełnosprawnością.

§ 26

1.Student może uzyskać zgodę na studiowanie według Indywidualnej Organizacji Studiów. Zgodę wydaje właściwy Dziekan na warunkach określonych w ust. 3 i 7.

2.Indywidualna Organizacja Studiów jest realizowana w formie:

1) Indywidualnego toku studiów (ITS);

2) Indywidualnej organizacji zajęć (IOZ);

3) Indywidualnego programu studiów (IPS).

2. Dziekan może wyrazić zgodę na:

1) indywidualny tok studiów w odniesieniu do studentów szczególnie uzdolnionych ze średnią ocen co najmniej 4,50, po pozytywnym postępowaniu kwalifikacyjnym oraz wobec braku zaległości finansowych wobec Uczelni. Szczegółowe zasady ITS regulują odrębne przepisy wydziałowe ustalone przez właściwe Rady Wydziałów;

2) indywidualną organizację zajęć w odniesieniu do studentów będących członkami sportowej kadry narodowej, studentek będących w ciąży, studentów wychowujących dziecko, studentów z niepełnosprawnością, studentów, którzy przenieśli się z innych uczelni, studentów przyjętych w wyniku potwierdzenia efektów uczenia się oraz w innych uzasadnionych przypadkach, z zastrzeżeniem, że studentkom w ciąży i studentom będącym rodzicami – w przypadku odbywania studiów w formie stacjonarnej, nie można odmówić na nią zgody,

3) indywidualny program studiów dotyczy studentów wracających z programu Erasmus oraz studiujących w ramach wymiany studentów Mostum.

4) W przypadkach, o których mowa w ust. 3 Dziekan ma prawo – na podstawie przedstawionej na piśmie i odpowiednio uzasadnionej oraz udokumentowanej prośby studenta – wyznaczyć studentowi Indywidualną organizację zajęć, zaliczeń, egzaminów i praktyk poza harmonogramem i sesją przewidzianymi dla grupy studenckiej, uwzględniając możliwości jednostek prowadzących zajęcia dydaktyczne.

5) Student studiujący w ramach Indywidualnej organizacji zajęć, w uzasadnionych przypadkach, może uzyskać zgodę Dziekana na przeniesienie danych zajęć na inny rok studiów niż to wynika z ogólnego programu studiów, uzyskując Indywidualny program studiów.

6) Indywidualny tok studiów oraz Indywidualna organizacja zajęć obejmują zajęcia oraz egzaminy i zaliczenia obowiązujące wszystkich studentów.

7) W przypadku naruszenia przez studenta ustalonych zasad realizacji Indywidualnej Organizacji Studiów lub braku postępów w nauce, Dziekan może cofnąć zgodę na ten tryb studiów.

8) Indywidualna organizacja studiów nie może powodować przedłużenia zajęć i zwiększenia kosztów prowadzonych zajęć.

§28

1. Uniwersytet Medyczny zapewnia organizację i właściwą realizację procesu dydaktycznego, uwzględniając szczególne potrzeby studentów z niepełnosprawnością, w tym warunki odbywania studiów dostosowane do rodzaju niepełnosprawności.

2. Za zgodą prowadzącego w zajęciach, z wyłączeniem zajęć klinicznych, mogą uczestniczyć asystenci osób z niepełnosprawnością, w tym tłumacze języka migowego.

3. Student z niepełnosprawnością, w uzasadnionych przypadkach, w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności, może korzystać na zajęciach z urządzeń rejestrujących dźwięk lub obraz w sposób i w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia.

4. Na wniosek właściwego Dziekana, zaopiniowany przez Radę Wydziału, Rektor może ustalić warunki odbywania studiów odmiennie od przyjętych w niniejszym Regulaminie, dostosowane do indywidualnych, szczególnych potrzeb studenta będącego osobą niepełnosprawną.

Czytaj cały tekst: Regulamin studiów

Zarządzenia Rektora

• Zarządzenie nr 51/20 w sprawie ustalenia zasad zapewnienia osobom z niepełnosprawnością dostępności procesu rekrutacji i kształcenia w Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

- Załącznik - Zasady zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępności procesu rekrutacji i kształcenia na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

- Załącznik do załącznika

Inne ważne ustawy dotyczące niepełnosprawności

• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami

• Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych

• Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych